صفر تا صد آشنایی با سامانه مودیان مالیاتی

در طی سالیان گذشته، دولت و سازمان امور مالیاتی کشور راه‌های مختلفی را برای جمع آوری مالیات در پیش گرفتند. در جهت کاهش چالش‌ها و مشکلات، اعم از مشکلات ناشی از فرار مالیاتی، ایجاد یک یکپارچگی مالیاتی در کشور، افزایش ایمنی و سهولت در کار، سامانه مودیان مالیاتی به آدرسtp.tax.gov.ir، طراحی و در دسترس قرار گرفت و قرار است به زودی کلیه‌ی امور مربوطه از طریق این سایت انجام شود.

همه‌ی افراد مشمول باید مطابق با ضوابط و فراخوان‌ها در این سامانه که با نام سامانه مودیان مالیاتی کشور ثبت شده، ثبت نام کرده تا پنل کاربری اختصاصی خود را داشته باشند و به انجام امور مالیاتی خود بپردازند.

نگاهی اجمالی به مزایای سامانه مودیان مالیاتی

پیاده سازی و استفاده صحیح و درست از این سامانه الکترونیکی علاوه بر مزیت‌های اقتصادی‌ که برای کشور به همراه دارد، می‌تواند مزایای دیگری را نیز در پی داشته باشد که در ادامه به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

در نگاه اول، شاید اولین مزیت این سامانه اختصاص یافتن پنل کاربری اختصاصی به هر یک از مودیان مالیاتی و در نتیجه طبقی بندی اطلاعاتی افراد مشمول تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی کشور باشد. به دنبال طبقه بندی اطلاعات به صورت اصولی، اطلاعات به صورت موثرتری بین سازمان امور مالیاتی کشور و مودیان مالیاتی تبادل می‌شود.

با راه‌اندازی و استفاده از این سامانه، عدالت در اخذ مالیات بر قرار می‌شود و کسری بودجه در کشور می‌تواند جبران شود و شفافیت اقتصادی افزایش می‌یابد و از هر شخص نسبت به درآمد حقیقی آن مالیات اخذ می‌شود.

همانطور که گفتیم، یکی از اهداف دیگر این سامانه سهولت در کار بوده است و مزیت بعدی این سامانه می‌تواند این باشد که مودیان می‌توانند با هر رایانه‌ای اعم از دستگاه‌های هوشمند شخصی و پایانه‌های فروشگاهی مانند دستگاه کارتخوان که حافظه مالیاتی داشته باشد، به آسانی به این سامانه متصل شوند.

پایانه فروشگاهی نرم افزار یا سخت افزاری است که اتصال به درگاه‌های الکترونیکی پرداخت و امکان صدور صورتحساب الکترونیکی را فراهم می‌کند.

یک پایانه فروشگاهی همچنین باید امکان اتصال به سامانه مودیان مالیاتی را نیز داشته باشد تا کلیه اطلاعات مرتبط با فعالیت فرد از طریق حافظه مالیاتی به سامانه مودیان مالیاتی منتقل شده و اطلاعات مورد نظر در سوابق مالیاتی مودی ثبت گردد.

در نهایت، سامانه مودیان مالیاتی مرجع نهایی ثبت و صدور و استعلام صورتحساب‌های الکترونیکی است.

صورتحساب الکترونیکی چست؟

صورت‌حساب‌های الکترونیکی بر سه نوع می‌باشند:

• نوع اول صورت‌حسابی است که اطلاعات کامل خریدار و فروشنده اعم از اطلاعات هویتی خریدار و فروشنده، مشخصات کالا یا خدمات مربوطه (شناسه کالا یا خدمات یک شماره 13 رقمی است که به کالا یا خدمات اختصاص داده می‌شود.)، تاریخ و زمان صدور صورتحساب در آن ثبت می‌گردد و به صورت نقد یا نسیه می‌باشد.

• نوع دوم صورت‌حساب که به صورت نقدی است اطلاعات خریدار همانند نوع اول در آن ثبت نمی‌شود.

• صورت‌حساب نوع سوم رسید پرداخت وجه است که از طریق دستگاه کارتخوان یا همان پایانه فروشگاهی که به یک درگاه پرداخت متصل است، انجام می‌گیرد و حاوی حداقل مشخصات فروشنده و همچنین اطلاعات محدود درج شده در رسید پرداخت است.

این صورت حساب‌های الکترونیکی باید به سامانه ارسال و در آن از طریق یک کد 22 کاراکتری ذخیره شوند. این 22 کاراکتر شامل شناسه حافظه مالیاتی، تاریخ صورت‌حساب، سریال صورت‌حساب و رقم کنترلی است.

فردی که قصد صدور صورت‌حساب الکترونیکی را دارد، باید شناسه یکتا را که یک کد 6 کاراکتری و منحصر به فرد هست را دریافت کند. برای دریافت این کد، فرد مذکور باید به پنل کاربری خود مراجعه نموده تا کد در اختیار او قرار بگیرد.

لازم به ذکر است تمامی واحدهای صنفی و خرده فروشی‌ها که با مصرف کننده نهایی در ارتباط هستند باید پایانه‌های فروشگاهی(دستگاه کارتخوان یا درگاه پرداخت الکترونیکی)  خود را به سامانه مودیان مالیاتی متصل کنند. فعال سازی کارتخوان‌ها از طریق درگاه ملی خدمات مالیات و به صورت آنلاین می‌شود و نیاز به ارائه مدارک و پرداخت هزینه از سوی متقاضیان ندارد.

چه کسانی باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند؟

کلیه اشخاص حقیقی (صاحب مشاغل و دارای کسب و کار) و حقوقی (شرکت‌ها، موسسات، سازمان‌ها) باید بر طبق ترتیبی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام گردیده است، در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند.

به طور کلی، لیست مختصری از اشخاصی که باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند به شرح زیر است:

·      موسسات خیریه، بنیادها و سایر موسسات غیرانتفاعی

·      اشخاص حقیقی که مشاغل خود را (مشاغل خانگی و یا فروشگاه‌های آنلاین) اداره می‌کنند.

·      شرکت‌های تجاری، شرکت‌های سهامی خاص و سهامی عام و سایر شرکت‌های حقوقی

·      افرادی که درآمدی برای مثال از طریق اجازه واحد‌های مسکونی، فروش کالا و ارائه خدمات کسب می‌کنند.

·      کسانی که حجم معادلات سالانه آن‌ها از حد سالانه پیشنهادی هیات وزیران بیشتر باشد.

در نهایت، با استناد به بند ج ماده 1 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان: « کلیه صاحبان مشاغل (صنفی و غیرصنفی) و اشخاص حقوقی موضوع فصل‌های چهارم و پنجم باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 3/12/1366 با اصلاحات و الحاقات بعدی آن، مشمول این قانون هستند»

چه زمانی باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنیم؟

از نیمه دوم سال 1401، ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی آغاز شده است و تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی فعال که به 3 گروه تقسیم شده‌اند باید مطابق با دستورالعمل‌های ابلاغ شده تا مدت تعیین شده‌ای نسبت به ثبت نام در سایت مودیان مالیاتی اقدام کنند.

برای عضویت این گروه‌ها، فراخوان‌هایی ابلاغ شده است که به شرح زیر می‌باشند:

·      فراخوان اول ( از تاریخ 1/8/1401)

گروهی از مودیان مالیاتی خاص همانند شرکت‌های بورسی و فرابورس، شرکت‌های دولتی و مودیان موضوع قانون بودجه 1401

·      فراخوان دوم (از تاریخ 1/10/1401)

تمامی اشخاص حقوقی از جمله شرکت‌های دولتی و سایر دستگاه‌های اجرایی ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری (اشخاص حقوقی موضوع ماده 16 قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده مشمول ثبت نام در سامانه نمی‌گردند)

·      فراخوان سوم  ( از تاریخ  1/1/1402)

تمامی صاحبان مشاغل موضوع فرخوان‌های هشت گانه مالیات بر ارزش افزوده

·      فراخوان چهارم (از تاریخ 1/4/1402 )

تمامی صاحبان مشاغل مشمول گروه‌‌های اول و دوم موضوع آیین‌نامه ماده ۹۵ قانون م.م

·      فراخوان پنجم (از تاریخ 1/10/1402)

تمامی اشخاص مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده که در فراخوان‌های قبل مشمول ثبت نام نبوده‌اند

اشخاص یا شرکت‌هایی که بعد از تاریخ فراخوان‌ها شروع به فعالیت رسمی نموده‌اند، تاریخ شروع فعالیت آن‌ها به عنوان تاریخ مشمولیت شناخته می­‌شود. از تاریخ مشمولیت مودیان ملزم به صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان هستند.

 چگونه باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنیم؟

به طور کلی برای ثبت نام در این سامانه در ابتدا باید 4 مرحله را پشت سر گذاشت. در مرحله اول متقاضی باید به آدرس tax.gov.ir/Pages/HomePage مراجعه کرده و سپس اطلاعات هویتی خود را وارد کند. پس از وارد کردن اطلاعات هویتی، پیش ثبت نام باید تایید شود تا فرد بتواند کد رهگیری را دریافت کند.

پس از دریافت کد رهگیری، فرد به سامانه وارد شده و اطلاعات مورد نیاز را وارد می‌کند.

معایب سامانه مودیان مالیاتی

در آخر، سامانه مودیان مالیاتی همانند هر پلتفرم دیگری در کنار مزایا، معایبی را نیز در بر می‌گیرد. برخی از معایب این سامانه به شرح زیر است:

برای ورود و استفاده از این سامانه، فرد باید اتصال پایدار به اینترنت داشته باشد و ممکن است امکان استفاده از اینترنت پر سرعت برای همه در تمام مناطق کشور مهیا نباشد

همچنین به دلیل وجود اطلاعات مربوط به کسب و کار و سوابق کامل کاری فرد، ممکن است نگرانی‌هایی در خصوص حفظ امنیت اطلاعات فرد بوجود بیاید.

در پی راه‌اندازی سامانه و با هدف اجرای کامل قانون، جرائمی نیز برای متخلفین در نظر گرفته شده که در ادامه به تعدادی از آن‌ها می‌پردازیم:

برای مودیان مالیاتی که در سامانه مودیان مالیاتی عضو نشده باشند، از پایانه فروشگاهی استفاده نکنند، حافظه مالیاتی مختص به خود نداشته باشند و از حافظه مالیاتی مودیان مالیاتی دیگری استفاده کنند و یا حافظه مالیاتی خود را به شخص دیگر واگذار کنند، جریمه‌ای برابر با بیست میلیون ریال یا 10 درصد مجموع مبلغ فروش انجام شده (هرکدام که مقدار بیشتری داشته باشد) در نظر گرفته شده است. در کنار این جرائم، محرومیت از معافیت‌های مالیاتی در همان سال مالی نیز برای موارد بالا در نظر گرفته شده است. البته باید در نظر گرفت که مبلغ جرائم تعیین شده بر طبق تبصره 1 ماده 22 قانون پایانه‌‌های فروشگاهی هرساله بر اساس آخرین اعلام بانک مرکزی، اعلام می‌گردد.

حتی اگر فرد در سامانه به درستی ثبت نام کند اما نسبت به تحویل رسید به خریدار اقدام نکند، مشمول جریمه برابر با 2 درصد مبلغ صورت حساب تحویل داده نشده یا بیست میلیون ریال (هر کدام که مقدار بیشتری داشته باشد) می‌شود.

جمع بندی

در آخر، اگر افراد مشمول ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی از اعلام شماره حساب بانکی مربوط به کسب و کار خود امتنا کنند، باید 20 میلیون ریال یا معادل 10 درصد مجموع مبلغ فروش (هرکدام که مقدار بیشتری داشته باشد) را پرداخت کنند.

درصورتیکه تمایل به دریافت خدمات مالیاتی و حسابداری دارید، کارشناسان ما در داراحساب در خدمت شما هستند.